Najczęściej nagradzana w 2021 roku polska pisarka w Kołobrzegu

Już 10 grudnia kołobrzeskie szkoły i Miejską Bibliotekę Publiczną odwiedzi Elżbieta Łapczyńska, autorka "Bestiariusza nowohuckiego", wyróżnionego m.in. Nagrodą Conrada, Nagrodą Krakowa Miasta Literatury UNESCO, nagrodą Krakowska Książka Miesiąca i nagrodą w projekcie "Pierwsza książka prozą".

Powieść odsłania świat dziwności, kopniętej metafizyki, ale i do bólu realnej cielesności oraz brutalności pracy. Nowa Huta, lata 50. Tu wykuwa się nowy człowiek – produkt nieudany i popsuty. Autorka przywołuje surrealistyczne obrazy tego, co rodzi się na styku ludzkiego doświadczenia i fizyczności kombinatu, wprowadza bohaterów owładniętych zmysłami, zadaje pytania o tożsamość. Czy robotnicze miasto jest "ziemią obiecaną", a może lektura zaprowadzi nas znacznie dalej?

"Elżbieta Łapczyńska sięga po socrealistyczne obrazy i przetwarza je tak, jakby wyświetlała ich groteskowe warianty na ścianach wzniesionego pod Krakowem miasta" – pisała Inga Iwasiów w recenzji towarzyszącej premierze. Autorka "proponuje własną wersję opowiadania o lokalności, pamięci, przeszłości, zwykłych ludziach. Splątaną jak ciemne wnętrzności, precyzyjną jak diagnozy nad-widzących i nad-czujących przewodników po hucie – molochu z fałdami".

"Szczególnie fascynowały mnie kobiety i ich bagaże" - mówiła autorka w rozmowie w Magazynie Literackim biBLioteka. "Moi wyobrażeni przybysze, pełni defektów, cielesnych niezwykłości, noszą w sobie tę samą niesamowitość, co moja wyobrażona Huta. Długo szukałam ontologii dla powieści. Uznałam, że surrealność na granicy tego, co możliwe i niemożliwe, budzi więcej pytań, bardziej niepokoi" – dodawała Łapczyńska.

W "Bestiariuszu nowohuckim" wyraźnie słyszymy głosy kobiet. Nowa Huta miała być miejscem stworzonym dla "ludzi pracy" obu płci, ale to właśnie bohaterki i ich historie obalają to wyidealizowane założenie. Osaczane przez napastliwe spojrzenia, uwikłane w sidła przemocowych relacji i ponadludzkiej pracy fizycznej, o ciałach rozedrganych i myślach natarczywych ‒ są raczej zaprzeczeniem mitu o emancypacji przez pracę. Choć nie jest też tak, że pozostają zupełnie osamotnione, zwłaszcza gdy działają razem.

"Pierwsza książka prozą" to jeden z kilku projektów wydawniczych realizowanych przy okazji festiwalu TransPort Literacki, którego 27. edycja odbędzie się między 22 a 25 września 2022 roku w Kołobrzegu. W tym roku oprócz wspomnianych wyróżnień dla Elżbiety Łapczyńskiej laureaci projektów zdobyli: Nagrodę im. Wisławy Szymborskiej (Anna Adamowicz), Nagrodę m.st. Warszawy (Radosław Jurczak) i Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius (Aleksander Trojanowski).

"Lekcje języka literackiego" to cykl realizowany przez Biuro Literackie z myślą o młodzieży szkolnej. Elżbieta Łapczyńska spotka się z uczniami II LO im. Henryka Sienkiewicza, I LO im. Mikołaja Kopernika oraz Społecznego LO im. Zbigniewa Herberta w Kołobrzegu. W piątek 10 grudnia o godzinie 17:00 odbędzie się też spotkanie w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Galla Anonima (ul. Frankowskiego 3). Kolejne "Lekcje języka literackiego" już w nowym roku.